Kolesterol seviyesi üzerinde etkili olan risk faktörleri nelerdir?
Dr. Hüseyin Nazlikul, "Duygusal Beyin: Bağırsak" kitabında kolesterol seviyesinde etkili olarak risk faktörlerini sıraladı.
Genler : Kalıtım kolesterol seviyeleri üzerinde önemli bir etkendir.
Yağlı yiyecekler : Eğer yağlı yiyecekleri çok fazla tüketiyorsanız kanınızdaki LDL seviyesi yükselecektir. Kolesterol; et, peynir gibi hayvansal gıdalarda ve hazır gıdalarda çok miktarda bulunur.
Aşırı kilo : Ciddi derecede şişman kişilerin (obezlerin) kanlarında kolesterol ve trigliserid miktarı oldukça yüksektir.
Hareketsiz yaşa tarzı : Hareketsiz yaşa tarzı yanlış beslenme kadar öneli bir risk faktörüdür.
Sigara : Sigara içenler yüksek kolesterol seviyeleri açısından risk grubundadır. Sigara içenlerin arter iç duvarının yüzeyinde düzensizlik oluşur ve bu düzensiz yüzey daha çok yağ tutulumuna sebep olur.
Aşırı alkol tüketimi : Kontrollü tüketilen alkolün (özellikle günde bir iki bardak kırmızı şarabın) yararı varken, aşırı miktarlarda tüketilen alkolün ise karaciğere zararı ve kolesterol ve trigliserid düzeylerini yükseltici etkisi vardır.
Yaşlanma : Yaşla beraber genellikle kolesterol düzeylerinde artış görülür. 45 yaş ve daha üstündeki erkekler ile 55 yaş ve daha üstündeki kadınlar her yıl kolesterol seviyelerini ölçtürmelidir.
Cinsiyet : Erkeklerde 45 yaş ve üzerinde LDL'nin yüksek görülme riski artar. Kadınlarda ise menopozu izleyen dönemlerde kolesterol seviyesinde belirgin artış görülür. Ancak menopozda hormon tedavisi yapılan kadınlarda kolesterol düzeyleri azalmaktadır.
Stres : Stres ve yüksek kolesterol düzeyleri arasındaki ilişki henüz kanıtlanmış değildir. Ancak bazı araştırmacılar stres altındaki insanların kendilerini teselli etmek için daha çok yemek yediklerini ve alkol tükettiklerini, bunun da kolesterol düzeylerini olumsuz etkilediğini savunmaktadır.
Yüksek kan basıncı (Hipertansiyon) : Yüksek kan basıncı damar yapılarında değişiklik oluşturur ve risk faktörünü artırır. Bazı tansiyon ilaçları LDL ve trigliseridleri artırıp HDL'yi düşürebilir.
Uzun süreli hastalıklar : Kronik hastalıklar yüksek kolesterole neden olabilir. Çalışmalar diyabet, böbrek, karaciğer hastalıklarının ve hipotiroidizmin kandaki lipoprotein dengesini değiştirdiğini ve kardiyovasküler hastalık riskini artırdığını göstermiştir.
Bağırsak flora bozukluğu : Flora düzensizliği olan kişide, bağırsak tarafından atılması gereken zararlı maddeler nötrleştirilemediğinden veya atılamadığından bağırsaklardan emilerek karaciğere gelir. Karaciğerin iş yükü arttığı için yüksek LDL düzeyleri görülme sıklığı artar. Yüksek kolesterol; çoğu kez alımdaki fazlalıktan daha ziyade bağırsak disbiyozisi, karaciğer yüklenmesi ve ön beyin iletişim bozukluğundan kaynaklanır.