Manuel diyagnoz ve manuel terapi
Manuel tıp postural lokomotor (kas iskelet sistemi) ağrılı hastalıkların tanı, tedavi ve korunması ile ilgilidir. Manüel tıp duruş ve hareket organlarının ağrılı hastalıkların tanı, tedavi ve korunması ile ilgili bilim dalıdır.
Omurga ve ekstremite eklemlerindeki ağrı ve fonksiyon bozukluklarının tedavisinde yüzyıldan fazla bir süredir uygulanan manuel terapi, manipülasyon mobilizasyon ve postizometrik relaksasyon teknikleri gibi yöntemler içerir.
Manuel Terapinin amacı, eklemlerdeki blokaj olarak adlandırılan kısıtlanmış hareketini kişinin duruş dengesi içinde en yüksek derecede ve ağrısız artırıp fonksiyonu sağlamak ve beden mekaniğini korumaktır.
Manuel Terapinin etkin ve güvenli uygulanması için lokomotor sistemin anatomik biyomekanik ve nörofizyolojik olarak detaylı değerlendirilmesi gerekir.
Maniplasyon teknikleri endikasyonları ve kontraendikasyonları seçebilen özel eğitimli uzmanlar tarafından uygulanmalıdır.
Manuel diyagnozda elde edilen sonuçlar, hastanın aktif katılımı sağlamak için ve koruyucu hekimlik açısından hastalıkların önlenmesi için kullanılır.
Eklemlerdeki ve bedendeki fonksiyonel hareket kısıtlılıklarını ve geri dönebilir özellikteki fonksiyon bozukluklarını düzeltmek amacıyla yalnızca ellerle yapılan bir mekanoterapi yöntemidir. Refleks yollarla ağrı ve hareket kısıtlılığı üzerine etkili olan bir tedavi yöntemi olarak kullanılmaktadır.
Manuelterapinin olmazsa olmazı manuel diyagnozdur. Her tedaviden önce ayrıntılı olarak muayene yapılmalı ve ayırıcı tanı mutlaka değerlendirilmelidir. Modern tıbbın yanında bütüncül yaklaşıma ek olarak bizim diyagnostik sıralamamız yani anamnez, inspeksiyon ve palpasyon uygulanır.
İnspeksiyonda bölgesel nedbe veya vücuttaki anomalilerin yanında hastanın ruhi durumuna da bakılır. Eksen organ olarak omurga sistemi başta olmak üzere göğüs, kalça ve sakroiliak eklemin fonksiyonları hareket sistemi hakkında bilgi verir.
Palpasyonda yüzeyel palpasyon, Kibler cilt kaydırma testi ve derin palpasyonla üç yönlü bakılarak adaleler hakkında önemli veriler elde ederiz. Palpasyon manuel tıbbın vazgeçilmez muayene yöntemidir.
Doğru ve etkin bir manuel terapi için vegetatif sinir sistemi eksen organ diye tanımladığımız omurga üzerindeki etkisi iyi bilinmelidir.
Manuelterapi uygulamalarının kullanıldığı alanlar şunlardır:
- Akut ve kronik kas eklem zorlanmaları (sprain veya strain).
- Sakroiliak eklem disfonksiyonu
- Faset sendromu
- İmmobilizasyon veya kırıklarının iyileşmesinden sonra eklemlerde meydana gelen hareket kısıtlılığı, sertlik ve ağrı
- Kronik poliartrit ya da monoartrit sonrası enflamatuvar aktivite geçtiği halde devam eden ağrı ve hareket kısıtlılığı
- Blokaja yol açan servikal kökenli baş, omuz, dirsek ağrıları
- Spondilojen sendromlar. Spondilojen sendrom; boyun hareketleri ile ani başdönmesi ve bazen baş ağrısı ile giden bir tablodur. Boyun hareketleri ardından çok ani gelişen baş dönmeleri sıklıkla ve yanlış olarak vertebrobazileller yetmezlik olarak yorumlanır. Spondilojen sendromda başdönmesinin nedeni -iç kulağa bağlı değilse- boyun omurlarındaki düzensizliğe bağlı ortaya çıkabilen proprioseptif uyarılardaki ani değişikliktir. Tedavide yanlış uyarılara yol açan patolojilerin düzeltilmesi için manuel tedavi kullanılmaktadır.
- Kişinin duruş bozuklukları ve mekanik streslerine bağlı gelişen miyofasyal ağrı (kas eklem aynaklı ağrılar) ve disfonksiyonlar ile blokajlar.
- Temporomandibuler eklem disfonsiyonu (çene eklemi problemleri)
- Fibromiyalji tanısı olan hastalarda manuel tedavinin diğer tedavi yöntemlerine eklenmesinin semptomları azalttığı gösterilmiştir.
Dr. Hüseyin Nazlikul, M.D., PhD.