Yetersiz ya da Aşırı Beslenme neden sağlıksızdır?

Sağlığın korunmasında ve hastalıkların önlenmesinde yeterli ve dengeli beslenme temeldir diyen Dr. Hüseyin Nazlıkul, "Unuttuğum Bedenim" isimli kitabında beslenmede dikkat edilmesi gerekenler hakkında önemli bilgiler açıkladı...

Kişilerin bazı besin maddelerini az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi ihtiyacından daha az, ya da gelişmiş ülkelerde olduğu gibi aşırı ölçüde tüketebilirler. Her iki durum da sağlıklı değildir. 

Besin maddelerinin yetersiz ya da aşırı miktarda alındığı durumlarda, malnütrisyon adını verdiğimiz kötü beslenme ya da yetersiz ve dengesiz beslenme ile ilgili hastalıklar ortaya çıkar. Afrika ve Asya'nın geri kalmış ülkelerinde görülen ve "bir deri bir kemik" olarak tabir edilen karnı şiş çocuklarda, protein ve enerji yetersizliği ile ilgili hastalıklara rastlanır.

Gelişmiş ülkelerde ise, daha yaygın olarak aşırı kalori ve yağ tüketiminden kaynaklanan, belirli kanser türleri ile çeşitli kalp ve damar hastalıklarına yol açan şişmanlık görülür.

Yetersiz ve dengesiz beslenme ile ortaya çıkan sorunlar, yalnızca yetersiz ya da aşırı beslenmeden kaynaklanan tek bir hastalık çeşidi olmayabilir. Bazı durumlarda gıdaların bağırsaklardan emiliminin bozulması da, besin maddelerinin vücuda faydalı olmasına engel olabilir. Örneği protein yetersizliği, ince bağırsakların emilim yüzeylerini yok ederek birçok besin maddesinin emilmeden vücuttan atılmasına yol açabilir. Buna karşılık, çeşitli gıdalardan yeterli miktarda aldığımız besin maddeleri, birbirinin etkisini artırarak vücuda daha da yararlı duruma gelirler. Sinerjik etki adını verdiğimiz bu özelliğe en iyi örneklerden biri, yeterli miktarda alınmış C vitamininin, demir emilimini artırmasıdır. Bu nedenle, demir tableti alıyorsak portakal suyu gibi bir C vitamini kaynağıyla birlikte almamız, demirden daha iyi yararlanmamızı sağlayacaktır.